ارزش زمان و اهمیت برنامه ریزی – استاد عباسی

همه ما اوقاتی را می گذرانیم و جلوی گذر زمان را هم نمی توانیم بگیریم. اما چگونه گذراندن و چه به دست آوردن زمانها در دست ماست. این جمله معروفی است که با یک متر طلا یک متر زمان هم نمی شود خرید! برای همین پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله فرمودند: در مورد عمر خود خیلی بخیل تر باش تا نسبت به پول و ثروت خود.

برنامه ریزی نکته مهم بعد از هدف گذاری است که در انگیزش تحصیلی ما مهم است. در روایت است از امیرالمؤمنین که فرمودند: از نشانه های مؤمن این است که وقتش پر است (هیچگاه بیکار نیست). پس موفقیت و عدم موفقیت ما بستگی دارد به چگونگی استفاده از عمرمان.

برنامه ریزی یعنی چینش و جایگزینی خردمندانه فعالیتها و نیازمندیها در ظرف زمان.

برنامه ریزی به یک آینده نگری و اصول نیاز دارد:

مشخص کردن هدف صحیح و قابل دسترسی؛
جامع تمام نیازهای ما باشد.
متناسب با توان ما باشد؛ اگر من تا الان مثلاً دو ساعت در روز درس می خواندم برنامه ای که برای من ده ساعت مطالعه دارد مشخص است که قابل اجرا نیست.
الویت بندی کارها؛
بهره بری کامل از زمان به طوری که تمام اوقات شبانه روز من را شامل شود.

6.انعطاف پذیری؛ به این معنا که اگر به مشکل برخوردیم آن برنامه قابلیت ارتجاعی داشته باشد.

تناسب برنامه با وظایف فرد؛ اگر در برنامه، وظایفی که نسبت به خود و خانواده و خدا و … دارم نتوانم انجام دهم این برنامه برنامه خوبی نیست.

مراحل برنامه ریزی:

مشخص کردن اهداف
الویت گذاری؛

ابتدا باید یک ارزیابی درست نسبت به خودم داشته باشم. یعنی میزان زمانی که برای کارهای مختلف می گذارم چگونه است. به مدت یک هفته میزان زمان متوسط خواب، حضور در کلاس، مباحثه، مطالعه، غذا خوردن، برنامه های عبادی و حضور در اماکن عبادی، معاشرت با دوستان و خانواده، مسیر رفت و برگشت، امور تفریحی، ورزش و پرداختن به امور دیگر را مشخص و یادداشت کنید.

یک تحقیقی انجام شد که در آن مشخص شد به طور متوسط انسانها چقدر از عمرشان را برای فعالیتهای مختلف می گذارند. در این تحقیق مشخص شده که انسانها حدود بیست و دو سال می خوابند. کارهای روزمره دو و نیم سال، پنج و نیم سال غذا میخورند، پنج و نیم سال رفت و آمد می کنند شانزده سال صرف کار می کنند و یازده سال صرف کارهای شخصی می کنند و…. که حدوداً یک عمر 65 سال را تشکیل می دهد. البته این نسبت، به کیفیت زندگی افراد متفاوت است.

الویت گذاری یعنی کدام هدف مهمتر و کدام کم اهمیت تر است. بر اساس دو ملاک فوریت و ضرورت، الویت اهداف مشخص می شود.

_ ضروری و فوری؛ کلاس صرف، مباحثه…

_ ضروری و غیر فوری؛ پیش مطالعه، مطالعه….

_غیر ضروری و فوری؛ اردوی راهیان نور، پرداخت قبض موبایل…

_ غیر ضروری و غیر فوری؛ شرکت در برخی از مهمانی ها، تماشای سریال…

تعیین زمان مورد نیاز برای اهداف

در ابتدای برنامه ریزی دو برابر آن چیزی که برای هر کاری زمان لازم است زمان قرار دهید. اما اگر قبلاً برنامه ریزی داشتید بیست درصد به آن زمانی که در نظر دارید اضافه کنید. اگر فکر می کنید مثلاً یک کاری ده ساعت زمان می برد دوازده ساعت برایش زمان قرار دهید.

تدوین برنامه زمانی

ابتدا زمانهایی که در طول هفته وقتش از قبل پر شدست را مشخص کنید. اما زمانهایی که خالی است و برایش کاری قرار نداده اید را مشخص کنید. بعد اهدافی که مشخص کردید و برایتان الویت دارد را در این زمانهای خالی بچینید. اگر هم زمان کم می آورید ان را به هفته های بعدی موکول کنید. سعی کنید حدود بیست درصد برایش خطا در نظر بگیرید. یعنی اگر مثلاً 20 ساعت زمان خالی دارید برای 16 ساعتش برنامه بچینید و 4 ساعت زمان خطا در نظر بگیرید.

ارزیابی و تعیین پاداش و جریمه

در پایان هر روز و هر هفته باید سراغ مرحله ارزیابی بروید. اگر بالای 80 درصد به برنامه ریزیتان عمل کردید به خود جایزه بدهید. چنانچه زیر 60 درصد انجام دادید خود را جریمه کنید. اگر بین 60 تا 80 درصد بود نه جریمه و نه جایزه.

هرگز از برنامه ریزی خسته نشوید آنقدر بنویسید تا به شیوه درست برنامه ریزی پی ببرید.