فضیلت طلب علم

دریافت صوت

گزیده متنی بخشی از محتوای این درس اخلاق:

قال رسول الله (ص) «من سلک طریقاً یطلب فیه العلم سلک الله به طریقاً الی الجنة و ان الملائکة لتضع اجنحتها لطالب العلم رضاً به».  هر کس که در راه کسب علم باشد، راهی به سوی بهشت برای خودش باز کرده است و ملائکه بالهای خودشان را زیر قدمهای طالب علم پهن کرده و برای او خضوع و کرنش می کنند با خشنودی و اظهار رضایت.

برای طالب علم اهل آسمان و زمین دعا می کنند، حتی ماهی های دریا.

برترین مردم کسی است که عاشق بندگی است

حضرت فرمودند: «افضل الناس من عشق العبادة».  برترین مردم کسی است که عاشق بندگی باشد.

در ایام تحصیل، هم بحث بنده – که عاشق علم بود – گفت: یک شب هر چه به من تذکر دادند که وقت شام خوردن است، اعتنا نکردم وگفتم: تازه ابتدای مطلب است، مشغول فکر کردن هستم. دو مرتبه تذکر دادند، سه مرتبه، چهار مرتبه، گفتم: وسط مطلب است، تا اینکه یک مرتبه اذان صبح را گفتند!! این علامت عشق به علم است.

آیا ما عاشق بندگی هستیم؟! «افضل الناس من عشق العبادة».

یک روز به اخلاص بیا بر در ما / گر کار تو از ما نگشاید گله کن

پروردگار در آیه ی نورانی می فرماید: ادعونی استجب لکم.  یعنی مرا بخوانید تا اجابت کنم شما را. اگر دعای ما مستجاب نمی شود، بخاطر این است که ما حقیقتاً یک چیز دیگر را می خوانیم و حواسمان جای دیگر است. ادعونی استجب لکم.

نسبت به خود بنده ی روسیاه این طور است که همه ی اعضا و جوارح من التماس می کنند که این روح را از قفس تن خارج کن! این یوسف کنعانی را از ته این چاه خارج کن! اگر اطاعت کنید، روزگار ملائم طبع شما خواهد بود. «فان الله تبارک و تعالی قد ضمن لمن اتقاه أن یحوله عما یکره الی ما یحب».  اگر کسی اطاعت از پروردگار بکند، پروردگار عزیز هم کاری می کند که روزگار ملائم طبع او بچرخد.

آن حدیثی که – مانند ترازو – همیشه من خودم را با آن می سنجم، این حدیث است:

«یابن آدم تفرغ لعبادتی املأ صدرک غنی و اسد فقرک».  یعنی ای پسر آدم! اگر به من توجه بکنی، اگر بندگی مرا بکنی، قلب تو را پر از بی نیازی می کنم. (یعنی فقط موجد کائنات را مؤثر در وجود خواهی دانست و به دیگری توجه نخواهی داشت) «املأ صدرک غنی و اسد فقرک». و بیچارگی های تو را برطرف خواهم کرد.

وقتی بنده اظهار احتیاج کردم – البته نه در مقام مادی بلکه در مقام علمی – و گفتم که آیا می شود احتیاجات علمی من به کلی برطرف بشود، در خواب این حدیث را برای بنده خواندند. یعنی قلبت را از غیر من خالی کن، تا آن را پر از بی نیازی کنم.

«تفرغ لعبادتی املأ صدرک غنی و اسد فقرک». نسبت صدر و ذیل این روایت معلوم است، هر قدر که احتیاجات شما مانده است، نشانه ی این است که از عبودیت کم گذاشته ید و هر قدر که از عبودیت و توجه پروردگار بیشتر برای شما حاصل بشود، احتیاجات شما به کلی مرتفع می شود. «و علی ان اسد فاقتک». پروردگار می فرماید: اگر خودت را برای عبادت من فارغ کردی، بر عهده ی من است که بیچارگی های تو را برطرف کنم. «و ملئت قلبک خوفاً منی».

قلبت را از خوف خودم پر می کنم. وقتی که قلب من از خوف پروردگار پر شد، دیگر محرمات پروردگار را انجام نخواهم داد.

بعضی از این جوان ها حتی از مشتبهات هم پرهیز می کنند. بعضی از این جوانها علاوه بر اینکه در مقام مبارزه و رفع موانع، نفس خودشان را در امیال نفسانی حرام کنترل کرده اند، از مشتبهات و مکروهات هم پرهیز می کنند و ما هنوز در مرحله ی اول – که ترک حرام و انجام واجبات است – معطلیم، داداش جون! اگرکسی با نفسش مجاهده بکند، برای خودش کرده است و اگر چنانچه – خدای نکرده – معصیت بکند، بر علیه خودش اقدام کرده است.

«لایمکن الوصول الا بالمواظبة التامة علیها و الاجتهاد الشدید فیها». اگر کسی بخواهد به مراتب عالیه برسد، باید از راه تصفیه ی قلب و تزکیه ی نفس راه را طی بکند .

کوی جانان را که صد کوه و بیابان در ره است  /  رفتم از راه دل و دیدم که ره یک گام بود

باید همت کنی و بگذری تا اینکه ان شاء الله تبارک و تعالی، این یوسف کنعانی را از ته چاه طبیعت در بیاوری.

مبادا علمی که واجب نیست، شما را از علم واجب باز دارد!

بالاترین علم ها آن علمی است که قلب ما را اصلاح بکند و موسی بن جعفر  می فرماید: مبادا آن علمی که بر تو واجب نیست، از علمی که تحصیلش بر تو واجب است و از تو سؤال خواهند کرد، تو را باز بدارد.

اگر بخواهید سیرالی الله بکنید، باید نفس خود را حبس کنید. و قال السجاد (ع) «جاهد هواک کما تجاهد عدوک».

باید با هوای نفس مبارزه کنی. شیطان و نفس – مخصوصاً جوان ها را – دعوت به منافیات اخلاق و خلاف شرع انور می کنند. «فیجب علی السالک أن یقهرها ویحبسها عن حظوظا تها». باید شما با نفستان مجاهده کنید و اگر کسی بخواهد سیر الی الله بکند، باید نفسش را حبس بکند.

امیرمؤمنان (ع) می فرماید که بعضی ها علاوه بر اینکه از حرام الهی اجتناب می کنند، از حلال صافی هم فقط به قدر ضرورت استفاده می کنند، مبادا از سیر تکاملی باز بمانند. «احترز والله عن حلال الصافی». کسی که اوقاتش را به اهمال و غفلت می گذراند، صید شیطان است، چنین شخصی نمی تواند مجاهده بکند.

ویدئوهای اخلاقی بیشتر در آپارات ندای تهذیب
درس های اخلاقی سایت معاونت تهذیب حوزه
مشاهده موارد بیشتر از فیلم های کامل دروس اخلاق