در ظاهر ولی خدا، در باطن دشمن خدا

دریافت صوت

گزیده متنی بخشی از محتوای این درس اخلاق:

حضرت رضا (ع) می فرمایند: «لاتکن ولیاً لله فی العلانیة عدواً له فی السر».  یعنی مبادا در ظاهر ولی خدا باشی، در نظر مردم عبادت بکنی، اما در سِرّ و باطن، دشمن خدا باشی. عمل بر خلاف خواسته ی نفس، نظر اهل بیت ع است. «اصبر علی ما تکره».  حضرت فرمودند: در آن تکالیفی که پروردگار تو را الزام فرموده است و نفس نمی­خواهد زیر بار تکلیف برود، خلاف خواسته نفست عمل کن. نفس می­خواهد همیشه درازکش باشد، در راحتی باشد. باید در مسیر حق بر خلاف خواسته نفس استقامت کنید. این نظر اهل بیت (ع) است.

پروردگار می­فرماید: و بدا لهم من الله ما لم یکونوا یحتسبون. یعنی در روز قیامت آنچه که ظالمان حسابش را نمی­کردند، برای آنها آشکار می­شود.

مؤمن در دنیا به حسابش رسیدگی می کند. مؤمن در دنیا خودش را بررسی می­کند، به حسابش رسیدگی می­کند.

حضرت فرمود: خودتان را محاسبه کنید، قبل از آنکه به حسابتان رسیدگی شود. «زنوا انفسکم من قبل ان توزنوا».

انسان بی­ معنویت، وزنی ندارد. یک روز در خواب دیدم که یک ترازو به داخل مسجد آوردند و گفتند که می خواهیم اشخاص را بکشیم، یعنی حقیقت شما را بکشند، معنویت شما را بکشند. آن کسی که معنویت ندارد، در نظر پروردگار وزنی ندارد.

حضرت علی (ع) فرمودند که اگر کسی خودش را محاسبه کند، پروردگار عیوب او را یکی بعد از دیگری در نظرش نصب می کند. «من حاسب نفسه وقف علی عیوبه».

هستی اسیر چاه طبیعت چگونه باز/ قرب و مقام موسی عمرانت آرزوست

حضرت رضا (ع) فرمودند: اعمال شما هر صبح و شام بر ما عرضه می شود. «ان اعمالکم لتعرض علی فی کل یوم و لیلة».  هر دوشنبه و پنج شنبه هم اعمال ما به نبی اکرم (ص) عرضه می شود.

پس باید انسان تعلقات را بزند، تعلق به مال و رفیق و مقام و … را باید بزند. هر تعلقی که انسان داشته باشد، هنگام مرگ برای او مجسم می شود و این علامت سوء خاتمه است. «جمیع ما ألفه الانسان فی عمره یعود ذکره فی قلبه عند موته». اگر انسان اکثر میلش به معاصی باشد، هنگام مرگ معاصی برای او تجسم پیدا می کند و اگر اکثر میلش به اطاعت باشد، اطاعت برای او تجسم پیدا می کند. اگر شخصی – خدای ناکرده – شغلش استهزاء و مسخره کردن اولیاء خدا باشد، به همین منوال جان خواهد سپرد. این است که اولیاء خدا از این قضیه برحذر بودند که مبادا – خدای نخواسته – مبتلا به سوء عاقبت شوند. حضرت هم فرمودند که کسی – مثلًا – پنجاه سال عمل اهل بهشت را انجام می­دهد تا حدی که همه فکر می­کنند او اهل بهشت است، اما عاقبت به خیر نمی شود!

قبر هم همین طور است، یا باغی از باغ های بهشت است، یا حفره­ ای از حفره­ های جهنم. «روضة من ریاض الجنة او حفرة من حفرالنیران». وقتی بدن میت را غسل می­دهند، اگر جایش بد باشد، فریاد می­زند که قدری کندتر مرا بشویید و بخاک بسپارید! جایی که مرا می برید، جای بدی است.

متأسفانه ما عمران و آبادی قبر خود را فراموش کرده ایم و سرمان به همین تعلقات و مقام و پول و دنیا و شؤون دنیا مشغول شده است، تا وقت جان سپردن برسد.

هر کس بخواهد که از فکر گناه و تصورات شهوانی نجات پیدا بکند، باید در طول عمرش مجاهده بکند. «و من أراد أن یکف خاطره عن الانتقال الی المعاصی و الشهوات فلا طریق له الا المجاهده طول عمره».

خدا رحمت کند مرحوم محدث زاده را که غالباً در سخنرانی­اش به آن داستان اشاره می­کرد که به شخصی وقت مردن هر چه شهادتین را تلقین می کردند، می­گفت: «این الطریق الی حمام منجاب».

اگر کسی با همین حال جان بسپارد، بلا اشکال در جهنم است. اگر کسی بخواهد از این خاطرات شهوانی و معاصی نجات یابد، باید در طول عمرش مجاهده بکند، چون نفس زود تعلق پیدا می کند، نفس مرکز تعلق است، به همه چیز تعلق پیدا می کند، باید ریشه ­اش را بزنید.

«و فی قمع الشهوات عن قلبه فهذا هو القدر الذی یدخل تحت الاختیار». آن قدری که تحت اختیار ماست، این است که تعلقات را بزنیم، افلیج که نیستیم. این که گویی این کنم یا آن کنم /خود دلیل اختیار است[ای صنم]. پروردگار عزیز شما را مختار خلق کرده است.

مگر پروردگار ما را نجات دهد، و الا راه نجاتی نیست. «ویکون طول المجاهدة و المواظبة علی العلم و تخلیة السر عن الشواغل الدنیویة و تقییده بالتوجه الی الله و حبه و انسه عدة و ذخیرة لحالة سکرات الموت». باید انسان خودش را مقید به پروردگار عزیز بکند. مگر پروردگار عزیز ما را نجات بدهد و الا راه نجاتی نیست.

دیشب که مدیحه می خواندند، من گریه می­کردم و لو عید بود، ولی عید برای کسی است که دستش پر باشد، نه مثل من دستش خالی باشد. مگر اینکه هنگام مرگ پنج تن و اهل بیت (ع) بیایند.

«اذ المرء یموت علی ما عاش علیه و یحشر علی ما مات علیه». بر همان چیزی که خودت را آمیخته کرده‌­ای و تعلق پیدا کرده‌­ای، بر همان خواهی مُرد. این است که مؤمن باید دائماً تعلقات را بزند و از پروردگار استمداد بطلبد. بکوب حلقه ی در را که عاقبت ز سرای سری برون آید چو حلقه را بجنبانی.

در این ماه رجب اگر خودت را تصفیه کنی، پروردگار عزیز آنقدر بر تو افاضه می فرماید که نه گوشی شنیده، نه چشمی دیده و نه بر قلب کسی خطور کرده است. «ما لا عین رأت و لا اذن سمعت و لاخطر علی قلب بشر».

نفس همه چیز را، حتی محالات را هم می تواند تصور بکند، «النفس فی وحدته کل القوی». نفس قدرت خلاقیت بالایی دارد. اما مع ذلک از تصور این افاضه الهی عاجز است. باید به پروردگار توسل بجویی و از او بخواهید که تعلقات از شما جدا شود و باید در ماه رجب و شعبان و انشاءالله در ماه رمضان این مراتب را بدست بیاورید تا ذخیره­ای برای قبر باشد. باید پروردگار به داد ما برسد.

ویدئوهای اخلاقی بیشتر در آپارات ندای تهذیب
درس های اخلاقی سایت معاونت تهذیب حوزه
مشاهده موارد بیشتر از فیلم های کامل دروس اخلاق