وظایف طلاب تراز انقلاب اسلامی

استاد محترم: حجت الاسلام والمسلمین پوراکبر

 در راستای، تبیین شعار رزمایش _ اخلاق و معنویت عصر امام خمینی ره

(مدیریت اخلاق و تربیت)               دی 1399

بسم الله الرحمن الرحیم

أعوذ بالله من الشیطان الرجیم، بسم الله الرحمن الرحیم، الحمد لله ربّ العالمین، و صلّ الله علی سیدنا و نبیّنا محمد و آله الطاهرین، و اللعن الدائم علی اعداعهم اجمعین. اللهم عجّل لولیک الفرج و العافیة و النصر و اجعلنا من خیر شیعته و اعوانه و انصاره و المستشهدین بین یدیه و حبلنا رأفته و رحمته و دعائَه.

با عرض سلام خدمت شما سروران عزیز. بحث ما در مسأله وظایف طلاب در تراز انقلاب اسلامی است. ما طلبه ها چگونه باید در این شرایط، این مسؤولیت خطیر اداره انقلاب اسلامی را بر عهده بگیریم و وظیفه مان چه می باشد؟

دو روایت را در این جا در محضر شما مطرح می کنم.

یک روایت از حضرت محمد (ص) است که ایشان فرموده اند: من بین دو جاهلیت مبعوث شدم. جاهلیت اولی و جاهلیت أخری. جاهلیت اولی که قبل از بعثت حضرت (ص) دنیا گرفتارش بود، خُب می دانیم که دنیا هم جاهلیت در مسائل اعتقادی داشت، و هم جاهلیت در مسائل عملی و زندگی داشت. کشتارها چقدر رایج بوده است. چقدر اذیت ها و ظلم ها در میانشان رواج داشت. نادانی ها و خرافات چقدر در دنیا وجود داشته است که مسأله برای دنیا روشن است که چه جاهلیتی بود. رسول خدا (ص) آن دنیای جاهلیت را تبدیل کرد به یک جامعه موفقِ سربلند متحد یک­پارچه ایثارگر عالم دانشمند متمدّن، که دنیا مرهون تمدّن اسلامی است. دنیا تمام تمدّنش را از اسلام و از قرآن و از اهل بیت پیغمبر (علیهم السلام) و از علماء اسلام گرفته است. جاهلیت اولی را حضرت (ص) این گونه دفع کردند. و بعد فرمودند جاهلیت اخری که بعد از حضرت (ص) است، به مراتب از جاهلیت اولی سخت­تر است.

این جاهلیتی که امروز به نام جاهلیت مدرن شناخته می شود. جاهلیت مدرن به مراتب خطرش بیشتر است.

اگر آن جا کشتاری وجود داشت، کشتار جاهلیت اولی، فردی بود. یک نفر زورگو ممکن بود یک نفر را به قتل برساند. توان بیش از این که یک نفر را به قتل را برساند یا چندین نفر را پی در پی به قتل برساند نداشت. اما امروز جاهلیت مدرن با یک وسیله ای مثل بمب می تواند دنیا را نابود کند. جاهلیت مدرن امروز، عجیب تر این است که آن گرسنگی های آن روز تا حدّی قابل دفع بود، اما امروز یک ملت را یک مملکت را گرسنه نگه می دارند در تاریخ ایران گذشته آمده است که انگلیس در دوران سلطه اش بر ایران، نه میلیون به ایران به خاطر ایجاد قحطی مصنوعی که برای ایرانی ها درست کرده بودند، همه گندم ایران را خریداری کرده بودند و دسترسی به گندم را بر مردم ایران سخت کرده بودند، نه میلیون نفر در ایران به خاطر این قحطی ساختگی انگلیس در ظرف دو سال، گرفتار مرگ و میر شدند و جمعیت ایران از بیست و یک میلیون رسید به یازده میلیون.

امروز جاهلیت مدرن قتل عام میلیونی انجام می دهد.

دنیا را این جور به گرسنگی ها، به قتل ها و به کشتارها دارد گرفتار می کند. در این جاهلیت مدرن و جاهلیت أخری، رسالت به غیر از ما و طلبه ها، حوزه های علمیه، مبلغین دین اسلام، کسی نیست که دنیا را نجات بدهد از این جاهلیت.

امروز رسالت ما به مثل دوران رسالت رسول خدا (ص) سخت و بلکه سخت تر از آن زمان است که چگونه باید این بشریت را در این شرایط سخت دنیا، جاهلیت، خرافات، زورگویی ها، قتل و غارت ها، نا امنی ها، خودکشی ها، اختلافات و درگیری­ ها، پاشیده شدن نظام خانوادگی، از بین رفتن نظام خانواده و به وجود آمدن بچه های طلاق به این گستردگی، زنان بی سرپرست به این زیادی. این ها را هدایت کردن و ارشاد کردن، جز از حوزه علمیه از کسی دیگر امیدی نیست. و لذا برای ارشاد و تبلیغ در دنیا باید حوزه علمیه به عظمت و گستردگی این شرایط امروز دنیا خودش را تطبیق دهد و آماده کند.

برای آمادگی ما طلبه ها در این شرایط دنیا، دو سه مسأله در رأس کار است. بیش از همه، دنیا احساس خلأ معنوی می کند. همه صاحب نظران جهانی معتقدند دنیا بزرگ ترین مشکلش خلأ معنوی است. معنویت که از بین رفت، مبتلا به این همه گرفتاری های زندگی و این همه درگیری ها، قتل و غارت ها شدند. معنویت اساسی­ترین نیاز اولیه بشر است. به قول خیلی از صاحب نظران از نان شب برای بشر، معنویت بیشتر نیاز است. و لذا باید خلأ معنوی را بیشتر همه توجه کنیم. اول خودمون یک الگوی معنوی برای جامعه باشیم. یک اخلاق الهی در خودمان ایجاد کنیم که امروز وجود اخلاق، الگوی اخلاقی برای دنیا بسیار بسیار کارساز است. مردم بیش از گذشته به الگوهای اخلاقی و تربیتی توجه دارند.

شخصیتی مثل حضرت آیت الله العظمی بهجت (ره) نامش چقدر برای جامعه سازندگی دارد. همه اقشار دارند به او توجه می کنند. از راه و روش زندگی او دارند درس می گیرند، با آن که شاید درس های ایشان را نشنیدند، و لیکن نقل از دیگران شده است و با واسطه شنیدند، این چنین او را برای خودشان الگو می گیرند. پس مسأله الگوسازی معنوی برای دنیا، اخلاقی برای بشریت امروز، در رأس وظایف ما هست که ما طلبه ها باید الگوسازی برای خودمان داشته باشیم. جامعه را در روش عملی، تربیت کنیم. با روش های عملی خودمان را به تهذیب نفس برسانیم. این نیاز اساسی بشریت امروز دنیا را باید تأمین کنیم. اگر نکنیم، در این جاهلیت أخرایی که حضرت فرموده است، به رسالتمان عمل نکرده ایم.

شاید این که در روایاتمان متعدد آمده است که مردم عصر غیبت، مؤمنین عصر غیبت آقا امام زمان (عج) از تمام مؤمنین عالم افضل هستند. امام سجاد (ع) فرمودند.

در روایتی هم فرمودند که این مؤمنین از هزار شهید بدر و أحد در پیشگاه خدا مقامشان بالاتر است.

عجیب تر این است که حضرت محمد (ص) فرمودند که: آن مؤمنین عصر غیبت برادران من هستند. اصحاب تعجب کردند که چطور ما که یاری شما در جنگ بدر و احد و خیبر کردیم، برادر شما نیستیم؟ فرمودند شما اصحاب من هستید، کنار من هستید و مرا یاری می کنید. ولی آن ها مرا نمی بینند، فرزند مرا نمی بینند، ندیده خدمت می کنند، تبلیغ دین می کنند، یاری اسلام می کنند، زمینه ظهور آقا امام زمان (عج) را فراهم می کنند.

پس امروز ما مقاممان به مقام برادری حضرت محمد (ص) رسیده است. مقام برادری رسول خدا (ص) را فقط امیر المؤمنین (ع) در دنیا و آخرت کسب کرده است. اما غیر از ایشان کسی این مقام را نداشت، جز این که حضرت (ص) فرمودند که مؤمنین عصر غیبت به خاطر این که در عصر غیبت ما یک رسالت بی نظیری داریم که حتی از زمان پیغمبر (ص) هم این وضعیت را دنیا مبتلا نبوده است. امروز باید ما طلبه ها این خلأ معنوی را با عمل معنویاتی خودمان، با اخلاق خودمان، با رفتار و تبلیغ عملی خودمان برطرف کنیم.

این اولین رسالتی است که ما در انقلاب اسلامی پرچمی را برافراشتیم که ما طلبه ها در رأس این کار بودیم. از همین 19دی که طلبه ها جلودار بودند و اولین حرکت اعتراضی بر جریان جسارت به امام عزیز ما را طلبه های جوان انقلابی فریاد سر دادند. ما الان در همه صحنه ها جلودار صحنه های اجتماعی در عرصه جهانی، طلبه های جوان هستند. هر زمان امام عزیز (ره) و هم چنین امام خامنه ای (حفظه الله) دستوری دادند، اولین لبّیک گوی امامان انقلاب، طلاب جوان بودند و هستند.

ما رسالت تاریخی در تداوم انقلاب و رساندن این انقلاب به آقا امام زمان (عج) داریم.

یک روایت دیگری باز در این مسأله وجود دارد که رسالت ما را خیلی سنگین در این شرایط امروز دنیا بیان می­کند. شاید این روایت را بشود گفت که از معجزات غیبی امامان ما است، که تحقق پیدا کرده خبرهایی که فرموده اند. امام صادق (ع) فرمودند: روزگاری علوم اهل بیت پیغمبر (علیهم السلام) از کوفه بر­می­بندد و به قم وارد می شود. فرمود: « ذلک عند قرب ظهور المهدی» آن زمانی که قم مرکز نشر معارف اهل بیت می شود، حوزه علمیه قم به پا می شود، ظهور آقا و مولایمان امام زمان (عج) نزدیک است.

این خبر حضرت (ع) بعد از هزار و دویست سال امام صادق (ع) که فرمود، الان قم به پا شد. آن زمانی که حضرت (ع) می فرمود، شاید در قم شیعه ای نبود یا اگر بودند شیعه بسیار کمی بودند، و حتی شاید ادیان دیگر هنوز در قم وجود داشتند. آتش پرستی در ایران شاید در گوشه و کنار هنوز بوده است. اما حضرت (ع) خبر دادند که قم حوزه ای تشکیل می شود و مرکز نشر معارف الهی می شود. که امروز تحقق پیدا کرد. بعد فرمودند که: از قم تمام علوم اهل بیت به تمام کره زمین می رسد. هیچ خانه ای در کره زمین نمی ماند مگر این که علوم اهل بیت، معارف مکتب شیعه هم به آن خانه می رسد. فرمودند آن زمان که تمام دنیا از علوم اهل بیت با خبر شدند، معارف شیعه هم به همه عالم ابلاغ شده است، آن هم از قبیل حوزه علمیه قم به دنیا می رسد. که الان بخش عظیمی از جهان، برخوردار از حوزه های نشأت گرفته از حوزه های علمیه قم هستند. در جهان بشریت در تمام ممالک اروپایی، آسیایی، آفریقایی و غیره هم­چنان در حال گسترش هستند، حضرت (ع) خبر دادند فرمودند که آن زمانی که این علوم به همه دنیا برسد، آن زمان « ثمّ یظهر المهدی (عج) » امام زمان (عج) ظهور پیدا می کند.

پس معلوم می شود بزرگ ترین علامت قطعیه ظهور، شرط اول حتمی ظهور آقا و مولایمان، آقایمان منتظر این علامت و شرط است، این است که: ما در حوزه های علمیه به رسالت خودمان عمل کرده باشیم. این پیام را به عالم ابلاغ کرده باشیم. دنیا همه در جریان این پیام باشند، آمادگی برای ظهور حضرت (عج) و شنیدن پیام حضرت­(ع) در دنیا به وجود بیاید.

پس اولین زمینه ساز ظهور آقا امام زمان (عج) ما طلبه ها می توانیم باشیم. پس با این روایات معلوم می شود که بزرگ ترین رسالت تاریخی امروز بر دوش ما هست. آن حرکت جهانی عدالت گستر آقا امام زمان (عج) بر دوش ما قرار گرفته است. ما باید به بهترین وجه، زمینه را در عالم برای حضرت (عج) فراهم کنیم. و لذا اولین شرطش این است که معنویت خودمان را به جایی برسانیم که دنیا از این معنویت ما دگرگون بشود. تحول پیدا کند.

شرط دومی که ما باید انجام دهیم و جامعه عمل بدان بپوشانیم این است که: دنیا امروز بزرگ ترین اسلحه ای که بر علیه مکتب و مذهب و دین دارد به کار می برد، از اسلحه نظامی هم هزاران مرتبه بالاتر دارد استفاده می کند، از اسلحه شبهه سازی، شبهه پراکنی، إلقاء شبهات، فکر دنیا را آلوده کردن به شبهات، بزرگ ترین نقشه دشمن است که چقدر دستگاه ها روی کار آوردند، چقدر ابزار تبلیغی به کار بردند، چقدر مراکز علمی فرهنگی هنری ایجاد کرده است، فقط و فقط برای شبهه افکنی در ذهن و قلب و جان مردم دنیا، مردم کشور ما، جوانان ما، همه را دارند آلوده به شبهات می کنند. و لذا حوزه علمیه که بزرگ ترین پرچم­دار رسالت رسول خدا (ص) و آقا امام زمان (عج) امروز در عرصه جهان است، باید برای پاسخگویی به تمام این شبهات و سؤالات خودش را آماده کند.

هر یک از ما طلبه ها یک مسأله فرهنگی را، یک سلسله از موضوعات فرهنگی خاصی را باید خودمان را آماده کنیم برای پاسخگویی به سؤالات. لازم نیست که در همه امور همه ما طلبه ها پاسخگو باشیم، که این اشتباه بزرگی است که خودمان را در همه امور بخواهیم آماده کنیم، که عملاً در هیچ امری موفق نمی شویم.

در مسأله ولایت امیر المؤمنین (ع) در ولایت ائمه معصومین (علیهم السلام) اگر مثل علامه امینی (ره) متخصص فن باشیم، خودمان را در آن مسأله آماده کنیم. در مسأله کلامی توحید و نبوت و رسالت و معاد، این همه شبهاتِ روز جدیدی که البته شبهات جدید بسیار کم است. فقط شکل عبارت ها عوض شده است، تعابیر عوض شده است. اما تمام این شبهات از زمان پیغمبر اکرم (ص) مخالفین مطرح می کردند و بهترین جواب ها را هم علماء شیعه در طول تاریخ دادند. آن قدر که مخالفین از بحث با علمای ما فرار می کردند. حاضر نبودند برای این که پاسخ این علما دندان شکن بوده است.

شیخ مفید (ره) داستان های مناظره اش چاپ شده، انسان می بیند چقدر این مناظرات، عزت آفرین بوده است. تا این اواخر، شب های پیشاور سلطان الواعظین را ببینید چه محاجّه و مناظره زیبایی را انجام می دهد که جمع زیادی را به مکتب و مذهب خوشبین می کند  و این ها را آماده می کند.

مرحوم شرف الدین در کتاب المراجعات خود، چقدر زیبا به نامه و مواصلات شخصیت بزرگ جهان اهل سنّت پاسخ می دهد و چه رابطه گرمی بینشان به پا می شود، و بعد، تأثیراتی که این کتاب می گذارد.

و همین طور علماء شیعه در تمام ادوار تاریخ، بهترین مناظره و محاجّه و پاسخگویی را به شبهات داشتند. امروز این شبهات فقط گاهی تعبیرشان عوض شده است، شکلشان عوض شده است. و إلا مطلب همان مطالب است، سؤالات هم همان سؤالات است. باید این سؤالات را از پاسخ هایی که علما دادند، از پاسخ هایی که هم­چنان قابل جواب هست، قابل بیان هست، قابل طراحی کردن و دست آوردن هست. این جواب ها را آماده کنیم.

پس رسالت بزرگی که امروز بر دوش ما حوزویان هست، پاسخ گویی به این همه سیل سؤالات هست. شبیخون فرهنگی در الغاء شبهات است. خودمان را باید مجهز کنیم، آماده کنیم که هر زمان دهنی باز می شود برای الغاء شبهه، بتوانیم پاسخ دهیم.

خُب الان می بینیم که وهابی ها کار را به کجا رساندند. حاجی ما در مکه به زیارت خانه خدا می رود که با آن اعتقاد راسخ برود و برگردد. با یک اعتقاد جدید کامل معنوی به زندگی برگردد، همه را دارای یک کتاب پر از شبهه درباره شیعه می کنند. بهترین کتاب، نفیس ترین کتاب چاپ شده را تحویل شیعیان زائر ما می دهند، با دنیایی از سؤالات و شبهات این ها را گرفتار می کنند و از مکه به وطنمان برمی­گردانند.

پس ما امروز باید آماده باشیم. حاجی که از این جا می رود، آماده این سؤالات باشد. پاسخش را دقیقاً بداند، مسأله برای او روشن و واضح بشود. نه این که حاجی را ببریم آن جا با دنیایی از سؤال وشبهه به وسیله کتاب وهابی ها به وطن برگردانیم که تازه خودش می شود الغاء کننده این شبهات، و شبهات را گاهی به خانواده و دیگران الغاء می کند. چون هنوز مطالعه نکرده و سؤال و بررسی نکرده است. همین که این عبارت را خوانده است، گرفتار شده و دیگران هم سؤال را پخش می کنند.

پس ما امروز یکی از رسالت های سنگینمان آمادگی برای تمام این سؤالات است. پاسخ به تمام این شبهات است. این شبهات مثل سمّ مهلکی در دل و جان روان جامعه ما، تحصیل کرده های ما، حتی تعجب نکنید این سؤالات گاهی برای طلبه های ما هم یک سهم مهلکی شده است، برای این که جوابش را نمی داند. در مقابل این ها خلجانات ذهنی پیدا می کند و مبتلا به شبهه ذهنی می شود و بعد هم نمی داند چه کار کند.

و لذا باید مسأله پاسخ به سؤالات و جواب شبهات، این همه دستگاه های فراوان برای مراکز پاسخ گویی الان ایجاد شده است، کتاب های فراوانی نوشته شده است. این ها را در اختیار بگیریم، خودمان را مجهز کنیم، آماده باشیم در هر مجلس و محفلی که قرار می گیریم، ده تا جواب برای یک سؤال افراد داشته باشیم. خیلی افراد مؤمنین عالی مقامی امروزه برایشان سؤالات طرح شده است. سؤالات سختی در ذهنشان به وجود آمده است که جوابش را نگرفته اند و برایشان مشکل شده است. پس هم مسأله معنویت را باید خیلی امروز الگوسازی معنوی داشته باشیم. نیاز بشر به این مسائل معنوی بسیار زیاد است، و هم مسأله پاسخ گویی به تمام سؤالات امروز باید خیلی جدی باشیم که به خصوص در مسائل فقهی امروزه سؤالات جدیدی مطرح شده است که قبلاً این سؤالات نبوده است که به نام مسائل مستحدثه مطرح می شود. که ما می توانیم به قول شهید مطهری (ره) هر کدام از ما طلبه ها یک موضوع تخصصی فقه را مثلاً الان مسأله بازار، بانک ها، بورس ها، سؤالات فقهی بسیار مهمی پیدا کرده است. باید افرادی الحمد لله حاضر به جواب برای پاسخ گویی به هر مسأله ای ما داریم، ولی باید خیلی بیش از این در این مباحث اقتصادی، در مباحث گوناگون فقهی پزشکی، و در مباحث دیگر، متخصصانه خودمان را آماده کنیم که هیچ سؤالی برای جامعه باقی نماند که دین مقدس اسلام و مخصوصاً مکتب شیعه، معارف شیعه، هیچ جای سؤالی برای احدی باقی نگذاشته است. فقط آشنایی ما و آمادگی ما لازم است که امروز رسالت تاریخی اسلامی، انقلابی را ما طلبه ها بعد از این همه موفقیت و پیشرفت انقلاب اسلامی در عرصه جهانی را باید تراز پیشرفت انقلاب اسلامی ما طلبه ها هم هماهنگ پیشرفت کنیم و پاسخگو برای تمام نیازهای دنیای بشریت امروز باشیم. و السلام علیکم و رحمة الله و برکاته.

ویدئوهای اخلاقی بیشتر در آپارات ندای تهذیب
درس های اخلاقی سایت معاونت تهذیب حوزه
مشاهده موارد بیشتر از فیلم های کامل دروس اخلاق