شأن نزول و تفسیر سوره مبارکه کافرون

شأن نزول و تفسیر سوره مبارکه کافرون – استاد ملکی

در این سوره پیشنهادی بود که دشمنان پیامبر و کافران وقتی که تمام مکرها وتهدیدات را انجام دادند و پیامبر عظیم الشأن مستقیم ایستاد و خم به ابرو نیاورد به او دادند و این بود که شما بیا یک سال بتهای ما را بپرست ما هم سال بعد خدای تو را می پرستیم و همینطور ادامه دهیم. پیشنهاد غیر منطقی و غیر عقلی؛ زیرا آنها به قدری جاهل بودند که نمی دانستند این کسی که خدای احد و صمد را می پرستد معنا ندارد که سنگ و چوب بی جان را بخواهد بپرستد. آن کسی که به خدای لم یلد و لم یولد اعتقاد دارد آن خدایی که کفوی ندارد چطور می تواند از این خدا دست بردارد و بیاید مخلوقات و مصنوعات خدا را بپرستد.

دشمنان زمان پیامبر به این اندازه متوجه نمی شدند که آن کسی که خداپرست است و موحد، دیگر نمی تواند پول پرست و مقام پرست و بت پرست باشد. زمانی که این پیشنهاد را دادند از طرف خدای سبحان این سوره نازل شد که ای پیامبر بگو “قل یا ایها الکافرون لا اعبد…” خود کلمه کافران وصفی نبود که کافران بر روی خود گذاشته باشند یا مردم مکه این صفت را برای آن افراد مشرک توصیف کرده باشند. این تعبیر (کافران) تعبیر تحقیری است اگر به دزد هم بگوییم دزد او ناراحت می شود

اگر به دروغگو هم بگوییم دروغگو ناراحت می شود زیرا این کلمات، کلمات تحقیری می‌باشد. اینجا خداوند با استفاده کلمه کافرون خواست آنها را تحقیر کند.

به پیامبر می فرماید که بگو من عبادت نمی کنم آنچه را که شما عبادت می کنید.

شما هم عبادت کننده نیستید آنچه را که من عبادت می کنم و این را تکرار می کند در آیه،

هم به خاطر اینکه آنها تکرار خواسته بودند (یک سال شما عبادت کن و یک سال ما) و هم به خاطر تأکید؛

یعنی ای انسانها آسیب و خطری که جامعه ی شما را تهدید می کند این است که بخواهید دل به دشمن دهید. بترسید از دشمن. این را با قاطعیت و صراحت تأکید می کند که به دشمن بگو، تا اینکه همه مسلمانان بدانند که

ارتباط با کسی که قسم خورده با دین و خدا و حقیقت مبارزه کند کنار نیایید و با آنها با تساهل و تسامح برخورد نکنید.

در حقیقت فرمود: لکم دینکم ولی دین؛ این به آن معنا نیست که هر کسی به دین خود باشد به این معنا نیست که خدای سبحان اجازه داد که آنها کافر باشند بلکه به این معنا است که شما به دین حق گرایش پیدا نمی کنید، من پیامبر هم به هیچ وجه به دین باطل گرایش پیدا نمی کنم. بنابراین هر کسی کار خودش را انجام دهد تا معلوم شود در آینده چه کسی در راه حق و حقیقت است.