مرحله اول تزکیه و اصلاح

گزیده متنی بخشی از محتوای این درس اخلاق:

فهمیدیم که راه تزکیه راه اصلاح است. راهی که خدا نشانمان داد اینکه از حیات دنیا ما را منصرف می کند.
خب ابتدای راه در مقام عمل آنگونه که علمای تزکیه گفتند به شکلی شروع می شود؟ علمای سلوک با بیانهای مختلف البته نه اینکه در تضاد باشد فقط شکل گفتاریش متفاوت است، بیان داشته اند و اکثراً روی این راه اتفاق نظر دارند که اول با یک تنبّه یعنی “یقظه و بیداری” این راه آغاز می شود.
یقظه و بیداری جذبی است که از سوی حق به سوی انسان می آید و قدم اول در سلوک است. این همان راهی است که خدا فرمود است. انسانی که چشم باز کرده و در اینجا چشمش به این و آن افتاده و مشغول این و آن شده، این انسان باید در قدم اول بیدار باشد. باید یقظه به سویش بیاید.
انسان اگر بیدار نشود در این دنیا چشمش به موجودات این دنیاست و در غفلت است و در واقع خواب است.
آگاه باشد که چه بوده و در کجا قرار گرفته و باید چگونه رفتار کند. نگاه کند به وجود، به اول وجود و آخر وجود و به خودش. اینکه به سوی چه مراحلی در حرکتیم خدا و پیغمبر چه فرمودند و آیا اسراری در این بین هست؟ آیا ما باید به دنبال چیز دیگری باشیم؟ و خلاصه از این قبیل آگاهی ها که منجر به بیداری شود.
در این مسیر بیداری همراه با تفکر باید باشد. خود تفکر یک بیداری است.
در حقیقتِ این یقظه و بیداری که قدم اول است در نوشته های ارباب معنا از جمله خواجه عبدالله انصاری دقت کنید
و بالاتر از آن اگر در خود آیات دقت کنید، می بینید این جذبی است از سوی خدا نوری است از بالا
انسانی در حیات دنیاست و ندایی می شنود این ندا هم مرتب هست جذب مرتب هست
و بستگی دارد این جذب و ندا چه کسی را به خود بیاورد. خواجه عبدالله می گوید یقظه در اصل نوری است که از خدا می زند در باطن و انسان را به خود می آورد. دیگری می گوید جذبی است که از سوی خدا می آید و همیشه می آید.