اقسام عوامل انسانی ایجاد فتنه

گزیده متنی بخشی از محتوای این درس اخلاق:

کسانی که در پیدایش فتنه موثر هستند سه دسته هستند. دسته اول که آگاهانه و برای اغراض فاسدی که دارند دست به فتنه می زنند.
دسته ی دوم که وسیله ای در دست عاملین اول است و معمولا با استخدام و استثمار و پول دادن و کمکهای دیگر آنها را به کار می گیرند.
و صرفا برای تامین منافع خودشان دستورات گروه اول را اجرا می کنند.
دسته ی سوم دسته ای هستند که قصد سوئی ندارند و می خواهند خدمت کنند ولی از روی ناآگاهی اقداماتی انجام می دهند که عملا به نفع فتنه گران، تمام می شود و به ضرر اهل حق است. این گروه سوم هم در پیدایش و تثبیت فتنه موثرند.
این تقسیماتی که گفتیم معنایش این نیست که مرزبندی وجود دارد که کاملا این سه دسته را از هم تفکیک می کند بلکه یک نوع دسته بندی است که انسان در مقام عمل متوجه باشد که با هر دسته ای چگونه رفتار کند.
آنهایی که آگاهانه اقدام می کنند به انجام فتنه (به معنای یک پدیده ی اجتماعی که لازمه اش خلط حق و باطل است و غبارآلود شدن فضای فتنه)
اینطور نیست که حتما کفار و مشرکینی باشند که عناد ذاتی با اسلام داشته باشند
بلکه آن فساد اخلاقی و انحراف فکریشان به قدری قوی است که
در مقام عمل هیچ تردیدی نمی کنند و برای لقا به اهدافشان هر کاری انجام می دهند.
ممکن است در ابتدا آنقدر هم انسان بدی نباشند ولی به تدریج در گناه به جایی برسند که با کفار هم طراز می شوند.
نمونه ی بارزی که داریم و در وقایع حاد برای تفسیر به سراغش می رویم وقایع صدر اسلام است. بزرگترین فتنه ای که در عالم اسلام اتفاق افتاد همان است که به شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها منتهی شد.